Motivasyon nedir? İş hayatında motivasyon teknikleri nelerdir? Çalışma motivasyonunu koruma yolları nelerdir?
İşinizi sevseniz de sevmeseniz de, her gün çalışmak için nasıl motive olacağınızı öğrenmek pek çok kimse için sorundur. Hele bir de severek yaptığımız bir işte çalışmıyorsak iş hayatında motivasyon sorunu birkaç kat daha büyük olabiliyor. Keşke herkes severek yapacağı bir işte çalışma imkanına sahip olsa. Ancak hayatın acı gerçekleri, bize kimi zaman böyle bir seçenek sunmuyor. Sevmediğimiz, yeteneğimizin olmadığı, ilgi alanımızın dışındaki işlerde çalışıp, mutsuz ve verimsiz oluyoruz.
Meslek seçimi konusunda kaleme aldığım makale, henüz yolun başında olanlar veya yeni bir yol ayrımında bulunanlar için faydalı olabilir.
İşinizden nefret ediyorsanız, motivasyon sorunu yaşamanız kaçınılmazdır. Bununla birlikte, işinizi sevseniz bile yataktan çıkmak için çok zorlandığınız, alarmı birkaç defa ertelediğiniz, çarşafı tırmalayarak yataktan çıktığınız sabahlar olduğunu da biliyorum. Çünkü insan her gün aynı motivasyon ve yüksek enerjiyle kalkıp işe gidemiyor.
Monotonlaşan bir iş hayatı, zaman içinde ilk heyecanınızı yitirmenize neden olacaktır. Ayrıca her günün bir kısırdöngü içinde yaşanması, günlerin birbirinin kopyası haline gelmesi, ister istemez motivasyonunuzu düşürecektir. İşte bu tip durumlarda insanın kendini motive etmesi gerekiyor. Aksi halde mutsuzluk ve isteksizlikle birlikte, çeşitli psikolojik sorunlar ortaya çıkabiliyor.
Şirketler, çalışanlarının motivasyonunu koruyabilmek adına, ikramiye, promosyon, tatil, yemek, kokteyl gibi birtakım girişimlerde bulunsa da, bazen bunlar da yeterli gelmiyor.
Bu teşvikler elbette olmalı. Bunlar çalışanlar için şirketlerin kullandığı dış motivasyon teknikleri. Fakat içsel motivasyon olmadan, sadece dış motivasyonla bir yere kadar gidilebilir. Denizde yol alan bir gemiye rüzgar bir noktaya kadar yardımcı olabilir ancak güçlü bir motor çok daha hızlı ve kolay yol almayı sağlar.
Şimdi, iş hayatında motivasyon için çalıştığınız kurumun teşvik ve çabalarına bağlı kalmadan, kendi kendinize uygulayabileceğiniz teknikleri sıralayalım.
1. Kendinize “Neden” Çalıştığınızı Hatırlatın
Tablo
Çoğu zaman çalışanlar motivasyonlarını, övgüler, ikramiyeler ve terfi gibi dış kaynaklara dayandırırlar. Bunlar insan iyi hissettirebilir ancak kalıcı değildirler.
Kendi motivasyonunuzu içten kaynaklı bir şey olarak düşünün. Bu içsel motivasyon kaynaklarını belirlemenin en basit yolu, kendi kişisel “nedeninizi” bulmaktır. İş hayatını uzun bir yol olarak düşünürsek bu neden, ihtiyaç duyacağınız yakıtı sağlayacaktır.
Örneğin, belki pazartesi günü patronunuzu bir pundunu bulup zam istemek için zemin hazırlamak veya bir süredir kafanızda tasarladığınız bir projeyi bitirmek için işe gideceksiniz.
Bu durumu, yaklaşan yaz ayları için kıyafetlerin içine girebilmek adına diyete başlamaya benzetebiliriz. Bu düşünce kilo vermek için motive edici bir faktör olsa da, genellikle uzun vadede sürdürülmez. Her pazartesi başlayan diyet, cuma gelmeden biter.
Vermiş olduğum bu örneği, yıllardır birlikte olduğunuz iş arkadaşlarınıza nasıl yardımcı olmak istediğinizi veya şirketinizin genel misyonuna nasıl hizmet edebileceğinizi düşündüğünüzde, işe nasıl bir motivasyonla gideceğinizi düşünün.
Veyahut yaptığınız işte en iyi olmayı, kendinizi her gün geliştirmeyi, bir üst pozisyona yükselmeyi hedefleyebilirsiniz. Bütün bunlar, iş hayatında motivasyon sorununuzu aşabilmeniz için kendinize vereceğiniz, “ben her sabah işe niçin gidiyorum” sorusunun cevabıyla ilişkilidir. Kendi nedeninizi bulduğunuzda motivasyon sorununuz en aza inecektir.
Bu cevaplar, ailemi geçindirebilmek için, çocuklarıma daha iyi bir gelecek hazırlayabilmek için, güzel bir ev/araba alabilmek için, gibi cevaplar da olabilir. Bunların dışında, direk yaptığınız işle ilgili bir neden bulduğunuzda, işinizi daha bir severek yaptığınızı fark edeceksiniz. İş hayatında motivasyon kaybı yaşadığınızda, kendinize “neden” çalıştığınızı sorun. Alacağınız cevap motivasyon kaynağınız olabilir.
2. Hemingway Tekniğini Kullanın
Yaşlı Adam ve Deniz, Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Silahlara Veda gibi birbirinden harika eserlere imza atan Ernest Hemingway’in çalışma motivasyonunu nasıl sağladığını hiç duymuş muydunuz?
Hiçbir şey iş günü motivasyonunuza içsel bir momentum (itiş gücü) kadar yardımcı olamaz. Ernest Hemingway’in motivasyon konusuna çok farklı bir yaklaşımı vardı. Hemingway kitaplarını yazarken günün sonunda, özellikle de nasıl biteceğini tam olarak bildiğinde, son bölümü veya paragrafı yarım bırakırdı.
Ardından, ertesi gün masasına oturduğunda, hemen yazmaya başlayabilir ve günün geri kalanında daha hızlı bir ivme kazanırdı. Kendini asla masasında, bundan sonra ne yap(z)acağını düşünürken bulmazdı. Bu teknik literatürde Hemingway Tekniği olarak yer alır.
Bu tekniği iş günlerinde motivasyonunuzu korumak için uygulayabilirsiniz. Cuma günü geç saate kadar işyerinde kalmak veya hafta sonu işinizi bitirmek için çalışmak yerine, stratejik olarak bir mola noktası seçin. Böylece pazartesi günü işe geldiğinizde tam olarak ne yapacağınızı bilirsiniz. Bu tür bir momentum sizi gün boyunca motive tutacaktır.
3. Gününüzü Planlayın
Mümkünse işinizin severek yaptığınız bölümlerini sabahın ilk saatlerine koyun. Daha rutin ve sıkıcı işleri öğleye doğru ayırın. Motivasyonunuzun düşmeye başladığı zamanlarda tekrar severek yaptığınız bölümlere dönüş yapın. Bu her iş için maalesef geçerli olmayabilir tabi.
Kendimden bir örnekle açıklayayım; Öğretmenlik yaptığım dönemde öğrenci görüşmelerini sabah saatlerine koyardım. Bilgisayarda yapacağım veya resmi evraklarla ilgili işleri araya sıkıştırır, günü mevsim ve hava şartlarına göre çalıştığım okulun harika bahçesindeki kamelyalardan birinde, yine öğrencilerle görüşerek tamamlardım. Oldum olası evrak işlerini sevmem. İnsanlara (öğrencilerime) yardımcı olmaksa işimin en sevdiğim yanıdır.
İşyerinde, genellikle iyimser ve farklı düşünüş biçimine sahip olan biriyle bir kahve sohbetinde bulunmak da, gününüzün geri kalanı için motive olmanıza destek olacaktır. Kimi zaman büroda çalışan arkadaşımla, edebiyat öğretmeni bir başka arkadaşımla veya kafamın çok uyuştuğu müdür yardımcısıyla müsait olduklarında 10-15 dakikalık sohbetler yapmak bana çok iyi gelirdi.
Bu, çalışmak için motive olmanın basit bir yoludur. Sadece iyi bir planlama gerektirir.
Bu şartlar sizin için uygun değilse bile, güne ailenizle birlikte yapacağınız güzel bir kahvaltıyla başlayabilirsiniz. Kahvaltıda yapacağınız tatlı bir sohbet, işe daha motive gitmenize yardımcı olacaktır. İş hayatında motivasyon sağlamak, bazen hoş bir sohbete bakabilir.
4. Büyük İşleri Daha Küçük Parçalara Bölün
İş yerinde sizi bekleyen büyük bir görev veya proje varsa, bu gözünüzü korkutup motivasyonunuzu kaybetmenize neden olabilir. Böyle durumlarda daha işe gitmeden stres baş gösterir. Bu tip bir kaygıyı azaltmak ve güne daha iyi başlamak için, büyük görevlerinizi daha küçük parçalara ayırabilirsiniz.
Bazen öğrencilere, bazen velilere, bazen öğretmen arkadaşlarıma vermem gereken seminerler oluyordu. Meslek hayatımın ilk yıllarında, seminer günlerinden birkaç gün öncesinde heyecan ve stres yaşamaya başlıyordum. Semineri planlamak, sunumu hazırlamak gözümde büyüdükçe büyüyordu. Zamanla, bu seminerler için her gün 5-10 slayt hazırlamaya, birkaç gün içinde bitirerek zamana yaymaya alıştım. Zaten birkaç sene sonra da oturup birkaç saat içinde rahatlıkla tek bir semineri hazırlayabiliyor hale geldim.
İşleri gözünüzde büyüttüğünüzde büyürler. Geceleri uykunuz kaçtığında, uyuyacağım, uyuyacağım diye kendinize telkinde bulunduğunuzda uykunuzun iyice kaçması gibi, işler de bazen üstüne üstüne gittikçe zorlaşabilir. Bu gibi durumlarda işleri parçalara bölmek ve zamana yaymak, biraz da akışına bırakmak en güzelidir. İş hayatında motivasyon sorunu yaşıyorsanız, büyük hedefleri küçük parçalara bölebilirsiniz.
5. Büyük ve Küçük Başarılarınızı Kutlayın
Bu yöntemi, özellikle hiç sevmediğim resmi işleri yaparken kullanırdım. Örneğin, BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı), yıllık plan benzeri işlerle uğraşırken, “şu kısmı/ayı da bitireyim kendime kahve ısmarlayacağım” derdim.
Çünkü çalışmak için motive olmakta zorlanıyorsanız, yaptığınız tüm işler için kendinizi ödüllendirmenin zamanı gelmiş olabilir. O gün başarılı bir seminer mi verdin? O zaman ailenle birlikte güzel bir akşam yemeğine çıkabilirsin. Veyahut, hafta sonu yaşadığınız şehirde gerçekleşecek Yeni Türkü konserine bilet alabilirsin.
Bu sadece büyük görevler veya başarılar için geçerli değildir. Ertelediğiniz küçük bir işi bitirirseniz, kendinizi tıpkı benim yaptığım gibi 15 dakikalık bir mola ile ödüllendirebilirsiniz. Bu hem motivasyonunuzu artıracak hem de gün boyunca daha az stresli hissetmenize yardımcı olacaktır.
Hedeflerinizi (günlük, haftalık, aylık) belirlediğinizde, hedefin büyüklüğüne göre kendiniz için önceden bir ödül planlayın. Böylece dört gözle bekleyeceğiniz bir amacınız olur. İş hayatında motivasyon için size iyi hissettirecek küçük bir ödülün gücünü hafife almayın.
Son olarak;
Hepimizin iş hayatında iniş ve çıkışlar var ve üretkenliğimizi her zaman üst seviyede tutamıyoruz. Bu normaldir ancak çözümü olmayan bir sorun da değildir. İnsanın kendi motivasyonunu sağlaması, kimi zaman yukarıda sıraladığım küçük dokunuşlarda gizlidir. Gördüğünüz gibi hiçbiri uygulanamayacak şeyler değil. Az bir gayretle, iş hayatında motivasyon sağlamak ve bu motivasyonu basit hamlelerle korumak mümkündür.
İş hayatında motivasyon teknikleri konusunda daha onlarca şey yazılıp söylenebilir. Ancak kendi temel motivasyon yöntemlerimden yola çıkarak bu 5 tekniği uygulamanızın size de yardımcı olacağını düşünüyorum. Huzur ve mutluluk dolu bir iş hayatı temennisiyle…
Kişisel Gelişim Uzmanı Ercüment Eşsiz
Instagram; @nostaljihabernet
İlk yorum yapan olun