İş stresi ile nasıl başa çıkılır? İşyerinde stresten korunma yolları nelerdir? İş hayatında stresin olumsuz etkileri…
İş stresi, günümüzün modern hastalıklarından biridir. Ülkemiz şartlarında çalışanların yarıya yakını iş stresi sorununu yoğun olarak yaşıyor. Ülkece içinden geçtiğimiz ekonomik ve toplumsal sıkıntılar, stresten korunmak konusunda çoğu zaman bizleri çaresiz bırakıyor.
Bu nedenle, işyerinde stres yaşamayan ve antidepresan kullanmayan neredeyse kalmadı. Tabi ki bu tür ilaçların fazlaca yan etkisi var ancak konumuz şu anda bu değil.
Açıkçası, iş stresinden muzdaripseniz, yalnız değilsiniz. Öte yandan iş hayatında stres kaçınılmaz bir durum değildir ve bundan korunmak/kurtulmak mümkündür.
Bu makalede sizlere, iş stresiyle nasıl başa çıkabileceğimizi anlatacağım.
Not: “Stres nedir” konusuna hiç girmiyorum keza bu konuda artık bilgi sahibi olmayan kalmadı sanıyorum.
İş Stresi Nedenleri Nelerdir?
Tablo
Bazı faktörler, iş stresini arttırır ve üretkenliğinizi düşürerek verimsizleşmenize neden olur. İş stresinin nedenleri genellikle şunlardır;
Çok Fazla İş
Yaptığınız işten bunalmış hissediyorsunuz ve kendinizi “Bir gün işleri yetiştirmeye yetmiyor” derken buluyorsunuz. Patronunuz her istediğinde çok fazla işi üstleniyor veya fazla mesai yapıyor olabilirsiniz.
Çok Kolay İş
Yaptığınız iş sizi problem çözme konusunda zorlamıyorsa veya daha fazlasını öğrenmeniz için size ilham vermiyorsa, bulunduğunuz pozisyonda ilerleyemediğinizi hissettiğiniz için hızla motivasyonunuzu kaybedebilir ve strese girebilirsiniz. Yani kapasitenizin çok altında bir işte çalışıyor olabilirsiniz.
Sosyal Destek Eksikliği
İş arkadaşlarınız tarafından baskı altında tutuluyorsanız, mobbinge maruz kalıyorsanız veya işyerinizde kabul görmüyorsanız, yaşadığınız stres artar.
Az Övgü, Çok Eleştiri
Berbat bir yönetici, sizi motive etmek için sürekli eleştirilerde bulunur. Ancak gerçekte herkesin ihtiyacı olan ve duymak istediği şey yaptığı iyi işlerden sonra övgü almaktır. Yapıcı eleştiriler bile bir nebze iyidir ancak sürekli olumsuz eleştiriler almak ve övgüden yoksun kalmak, strese nede olur.
Rekabetçi Bir Çalışma Ortamı
İş arkadaşlarınızla sürekli rekabet etmek zorunda olduğunuzu hissediyorsanız, bu oldukça yorucudur ve stresi tetikler.
İmkan Eksikliği
Patronunuz veya yöneticiniz, kendi kararlarınızı vermeniz ve yaratıcılığınızı kullanmanız için size yeterince imkan vermiyorsa, bu durum da işyerinde strese yol açar.
Mükemmelliği Hedeflemek
Elinizden gelenin en iyisini yapmak iyi olsa da, mükemmeliyetçi olmak iş stresinin artmasına neden olacaktır. İşini yeterince iyi yapamadığını hisseden mükemmeliyetçi biriyseniz, bu yaptığınız işi birinin eleştirmesi kaygısına sebebiyet verir.
Düşük Maaş
Çok çalışıyorsanız ancak bunun karşılığını alamıyorsanız, yaptığınız işle aldığınız maaş kıyaslandığında yetersiz olduğunu görüyorsanız, iş stresi artacaktır.
Stresin Olumsuz Etkileri Nelerdir?
Kronik stres, zihinsel ve fiziksel sağlığınız için kötü bir durumdur. Stresin bazı belirtileri;
Baş ağrısı
Baş dönmesi
İştah artışı
Göz yorgunluğu
Sırt ağrıları
Sindirim problemleri
Tükenmişlik hissi
Uykusuzluk
Birçok araştırma sonucu ortaya koyuyor ki, kronik stres, daha zayıf bilişsel işleve, bilişsel gerilemeye ve bunamaya neden olmaktadır. Bu nedenle kronik stresten korunmak çok önemlidir.
İşyerinde Stresle Nasıl Başa Çıkılır?
Stres yönetimini bilirseniz, iş stresi karşısında çaresiz hissetmezsiniz. Peki! İşyerinde stres nasıl yönetilir ve bu durumdan nasıl korunmak gerekir? İş hayatında stresten korunma yolları nelerdir?
1. Planlama İçin Zaman Ayırın
Gün içinde yaptığınız iş size fazla gelmeye başladıysa ve ne yaparsanız yapın işler yetişmiyorsa, geri adım atmanın zamanı gelmiş demektir. İşlerin peşinden koşup yakalamaya çalışmak ve bütün çabalarınıza rağmen başarısız olmaktan kurtulmak istiyorsanız, zaman yönetimini bilmelisiniz. İşyerindeki görevlerinizi nasıl önceliklendireceğinizi düşünmek için biraz zaman harcamanız iyi olacaktır.
Her sabah 10 dakikanızı ayırarak, gün içinde yapmanız gereken işleri önem sırasına göre belirleyin. Daha sonra bu sıralamayı dikkate alarak işlerinizi yapın. Bu şekilde 10 kata kadar daha verimli çalışabilirsiniz. Verimli çalıştığını bilmek insanı psikolojik olarak rahatlatır ve iş stresinin azalmasına yardımcı olur.
2. Strese Neden Olan Etkenleri Kaldırın, Değiştirin veya Kabul Edin
Öncelikle iş stresi nedenleri tespit edilmelidir. Sonrasında, kaldır, değiştir, kabul et tekniğiyle bazı stres nedenlerini ortadan kaldırabilirsiniz. Bunu nasıl yapacaksınız? Şöyle ki;
Bir kağıt alın ve üç sütuna bölün. En üstte, ilk sütuna “kaldır”, ikinci sütuna “değiştir” ve üçüncü sütuna “kabul et” yazın.
Ardından, sizi en çok etkileyen iş stresi kaynaklarını düşünün. Belki de en büyük iş stresi nedeniniz aldığınız düşük maaştır. Maaşınız, istediğinizden veya hak ettiğinizden çok daha az olabilir. Endişelenmenize gerek yok. Bu stresi nasıl yenebileceğinizi şimdi anlatıyorum.
Hangisini tercih edersiniz?
İşten çıkmak
Maaş artışı talebinde bulunarak maaşınızı arttırmaya çalışmak
Maaşınızın sizin için uygun olduğunu kabul etmek
Aklınıza gelen düşünceler sizi şaşırtabilir. Ne istediğiniz konusunda kesin bir karar varana kadar iyice düşünün.
Maaşınızın aslında uygun olduğunu düşünüyorsanız, kabul sütununa “maaş çeki” yazın. Maaşınızı artırma talebinde bulunmak ve aynı şirkette kalmaya karar verirseniz, değişiklik sütununa “maaş çeki” yazın. Son olarak, farklı bir işte, yeni bir fırsat aramak için doğru zamanın geldiğine karar verirseniz, kaldır sütununa “maaş çeki” yazın.
Bu şekilde kararlı olursanız, içsel bir kontrol duygusu hissedersiniz ve stres seviyeniz azalmaya başlar. Geriye sadece kendinize net bir hedef belirlemek kalır. Artık ne yapmanız gerektiğini biliyorsunuz.
Tabii ki birden fazla iş stresi nedeniniz varsa, stresi azaltmak için hepsinin üzerinde, kaldır, değiştir veya kabul et yöntemini kullanabilirsiniz. Bunu yapmak, bir şeyleri değiştirmek için atılacak ilk adımdır. En azından psikolojik açıdan rahatlamanızı sağlar.
3. İşyerinde Olumlu İlişkiler Kurun
İşyerinde stresle nasıl başa çıkılacağını öğrenirken kritik bir konu da, arkadaşlardan ve aile dışından gelecek yardımları kabul edebilmektir. Bunu yaptığınızda, günlük işlerinizden kaynaklanan olumsuz durumları hafifletebilirsiniz. Aynı zamanda bu, kişisel yaşamınızda da bir destek ve rahatlama hissi sağlar. Nihayetinde insan sosyal bir varlıktır ve insan insana her zaman muhtaçtır. İşyerinde güçlü ve işinin en iyisi olarak görünmek için yardım kabul etmemek, sizi yıpratır.
Mesai arkadaşlarınızla dostluklar kurmaya çalışın. İş çıkışı çay/kahve içmeye gidin ya da bir arkadaşınızla birlikte öğle yemeğine çıkın. Bu şekilde, sadece güvenecek bir mesai arkadaşına sahip olmakla kalmayacak, aynı zamanda olumlu duygularınızı yaptığınız işle ilişkilendirmeye başlayacaksınız.
Yöneticiniz veya amirinizle sağlıklı bir ilişki kurmak da stresi azaltmak için iyi bir yoldur. İşinizde nerede durduğunuz, nasıl hissettiğiniz konusunda dürüst olmanız ve iyileştirilmiş çalışma koşulları ve beklentiler açısından bir eylem planı yapmak için birlikte çalışma konusunda olumlu, iki yönlü konuşmalar çok önemlidir.
Bu, sizi desteklemek veya size yardımcı olmak için ihtiyaç duyduğunuz kaynakların kapısını açmanıza ve almanıza yol açacaktır.
4. Kendinize Zaman Ayırın
İşyerinde stres oluştuğunda herkes bunalabilir ve bu hayatınızın diğer alanlarını da etkileyebilir. Bu nedenle zihinsel olarak işinizden uzaklaşmanız ve zaman zaman stres yönetimine odaklanmanız önemlidir.
Kaybettiğiniz enerjiyi geri kazanmak ve zinde olarak işinize geri dönmek istiyorsanız, rahatlamak ve gevşemek için kendinize zaman ayırın. Çocuklarınızla veya partnerinizle vakit geçirmek, uzun zamandır görmek istediğiniz bir yeri veya birini ziyaret etmek, doğada yürümek gibi faaliyetlerde bulunarak zihnen rahatlayın.
Şahsen çok bunaldığımda, küçük bir ilçede yaşıyor olmanın avantajını kullanarak dağlara çıkarım. Bunu bazen yalnız, bazen de eşim ve oğlumla birlikte yaparım. Dağlardan, ilkbaharda sarmaşık, yaz aylarında kekik toplamak, sonbaharın turuncu güzelliği içinde ormanda yürümek, çok iyi gelir.
Konuyla ilgili, “İş Stresinden Kurtulmak İsteyenlere; Orman Banyosu” başlıklı yazımı da okuyabilirsiniz.
Gün içinde küçük molalar vermek, 5 dakika hayal kurmak, rahatlatıcı bir müzik dinlemek, stres seviyenizi azaltacaktır. Yine, kan akışını hızlandırmak için biraz esneme hareketleri yapabilirsiniz.
5. Sağlığınıza Dikkat Edin
Stresten korunmak için en önemli faktörlerden biri sağlıklı kalabilmektir. Çünkü sağlıklı alışkanlıkları terk etmek veya kötü alışkanlıklar kazanmak, stres düzeyinizi artıracaktır. Fiziksel ve zihinsel sağlığınızı korumak ve hatta iyileştirmek, stresinizi kontrol altında tutacaktır.
Sağlıklı Yiyecekler Tüketin
Vücudunuza yeterli besin sağlayan yiyeceklerle beslendiğinizden emin olun. Daha fazla meyve ve yeşil sebze, tam gıdalar, omega-3 açısından zengin balıklar yiyin. Bu tür yiyecekler, vücudunuzun strese neden olan faktörlerle başa çıkması için en iyi şekilde çalışmasını sağlar.
Sağlıksız Gıdalardan Kaçının
Sağlıksız gıdaları ve bunların zararlarını hepimiz biliyoruz. Ancak stres durumunda bu gıdaları tüketmek, stres seviyenizi arttırır. Peynir ve kırmızı et gibi yüksek yağlı yiyecekler halsizliğe ve yorgunluğa neden olur. Kurabiye, çikolata ve ekmek gibi rafine şekerleri yüksek yiyecekler ilk bakışta stresi azaltıyor gibi düşünülse de durum tam tersidir.
Düzenli Egzersiz Yapın
Endorfin salgılamak stresle mücadele için çok önemlidir ve egzersiz yoluyla vücudunuz daha fazla endorfin salgılayabilir. Egzersiz yapmak, strese neden olan konu üstündeki dikkatinizi dağıtır ve düşüncelerinizi düzenli bir şekilde bir araya getirmenize yardımcı olur. Kaldı ki, fiziksel ve duygusal sağlığınızı korumak ve iyileştirmek için egzersiz yapmak her zaman önemlidir.
Yeterince Uyuyun
İş stresini azaltmak için 8 saat uyumayı alışkanlık haline getirin. Stresli olduğumuzda bazen uyumak zor gelebilir lakin uykusuzluk stresimizin katlanmasına neden olur.
Son olarak;
Hepimiz zaman zaman işyerinde stres yaşıyoruz. Bu doğaldır ve normal bir insan tepkisidir. Aslında ayarında ve kontrol edilebilir bir stres, başarı ve verimlilik için gereklidir. Hepten kaygısız olmak, iş hayatında istenmeyen bir durumdur. Fakat stresin düzeyinin artması ve kontrolden çıkması sorun teşkil eder. Bu nedenle, stresin sizi yenmesine izin vermekle onunla başa çıkmak arasındaki fark, olumlu bir ortam oluşturmak ve yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmakla başlar.
İş stresiyle nasıl başa çıkılacağını öğrenmek, hem fiziksel hem de ruhsal bir iyileşmeyi gerekli kılar. Sağlığınızı iyileştirmeye odaklanmanız, karşılaştığınız olumsuz durumlar karşısında daha sağlıklı tepkiler verebilen olumlu bir zihne sahip olmanızı sağlayacaktır. Ayrıca çevrenizdeki insanlarla olumlu ilişkiler kurmak, duygusal destek kazanmanız anlamına gelir.
Özetle; Doğru bir zihniyete sahip olduğunuzda, iş stresi artık hayatınızı ciddi biçimde etkileyen bir sorun olmaktan çıkacaktır. Stresten korunmak için, yukarıdaki önerileri hayata geçirmeye hemen başlayabilirsiniz.
Psikolojik Danışman Ercüment Eşsiz
Instagram; @nostaljihabernet
İlk yorum yapan olun