Meslek Seçimi Nasıl Yapılır? Nelere Dikkat Edilmelidir?

Meslek seçimi nasıl yapılır? Meslek seçerken nelere dikkat etmek gerekir? Kariyer ve meslek hedefleri nasıl belirlenir?

Meslek seçimi, insanın ömründe alacağı en önemli kararlardan biridir. Çünkü meslek seçimi, hayatınızın geri kalanının büyük bir bölümünü belirler. Sonuçta hayatımızın büyük bir kısmını çalışarak geçiriyoruz.

Üniversite tercihi için görüştüğüm öğrencilerimin tamamına söylediğim bir söz vardır;
Yanlış tercih 1 seneye, yanlış bölüm 4 seneye, yanlış meslek ise bir ömre mal olur…

Tam da bu nedenle meslek seçimi çok önemlidir. Bir kariyer planlaması veya meslek seçimi kolay değildir. Yanlış mesleği seçtiğinizi fark ederseniz, bir sonraki adımı çok daha dikkatli düşünmek gerekir.

Meslek Değiştirmek

Meslek seçimi, insan yaşamının erken dönemlerinde belirlenir. Lakin ülkemizde maalesef meslek seçimi için biraz geç kalıyoruz. Avrupa ve ABD ülkelerinde, 5-6 yaşlarından itibaren yetenekleri tespit edilen çocuklar, kariyer planlaması ve meslek seçimi noktasında çok daha erken adımlar atıyor. Futbola yeteneği olan çocuklar bu yaşlardan itibaren altyapılarda yetiştirilir. Hayata dair temel bilgiler henüz çok küçük yaşlarda çocuklara öğretilir.

Bir kez bir seçim yapıldıktan sonra insanlar genellikle tüm yaşamları boyunca bu mesleğe bağlı kalırlar. Günümüzde meslek noktasında çok fazla seçenek var ve meslek değiştirmek çok yaygın görülen bir durum. Eğer işinizden memnun değilseniz, çok fazla telaşa düşmeden tamamen farklı bir iş yapmaya karar verebilirsiniz.

Meslek Seçimi

Belirli bir mesleği seçerken veya kariyer planlaması değişikliği yaparken, ilgi alanlarınızın ve tutkularınızın hangi yönde olduğunu dikkatlice bulmak önemlidir. Bunu bir meslek seçimi testiyle yapabilirsiniz. Böyle bir test, yetenekleriniz ve ilgi alanlarınız hakkında size net bir fikir verir. Ayrıca, muhtemelen hangi uzmanlık alanında size uygun bir meslek bulacağınızı da söyler.

Seçenekleriniz Neler?

Profesyonel bir meslek seçimi testi uygulamasının yanı sıra, düşündüğünüz meslekler hakkında daha fazla bilgi edinmek iyi bir fikirdir. Hangi meslekleri seçebilirsiniz? Hangi meslek hangi özellikleri gerektirir? Hangi mesleğin önü açık ve kazandırır? Çalışma ortamı nasıldır? Bütün bunları enine boyuna düşünmek ve değerlendirmek gerekir.

Düşündüğünüz mesleği uzun zamandır profesyonelce yapanlardan bilgiler de alabilirsiniz. İşlerinin hangi yönlerini seviyorlar ve bu sizin hoşunuza gidebilecek bir şey mi? Başkalarının deneyimleri kendi mesleğinize karar vermenize yardımcı olabilir. Ayrıca bir kariyer rehberliği danışmanından profesyonel danışmanlık alabilirsiniz.

Acele Etmeyin

Meslek seçimi yaparken acele etmediğinizden emin olun. Herhangi bir mesleği rastgele seçmeyin. İyi düşünülmüş bir kariyer planlaması yapın çünkü bu, hangi mesleğe gireceğinizi belirleyen ana faktörlerden biridir.

Seçiminizin önemini göz önünde bulundurarak, gelecekteki işinizle ilgili arzularınızı düşünmeniz önemlidir.

Ne İstiyorum?

“Ne istiyorum?”
Bu, genellikle net bir cevabı olmamasına rağmen birçok insanın kendisine sorduğu bir sorudur. Sonuçta, herkes hayatta farklı bir şey ister ve ilgi alanları ve yetenekler bireyler arasında farklılık gösterir. Bir mesleğin beklediğiniz gibi çıkmaması da mümkündür. Uzun süredir yaptığınız bir iş bile artık size pek uygun gelmeyebilir.

Çalışma ve Kariyer

“Ben ne istiyorum?” sorusu, dikkatlice düşünmeniz gereken bir sorudur. Profesyonel yaşamınızda takip etmek istediğiniz kariyer yolculuğundan emin olduğunuzda, hedeflerinizi gerçekleştirmek için çalışmaya başlayabilirsiniz. Bir eğitim alanı/üniversite bölümü seçmeden önce, size neler kazandıracağınızı bilmeniz önemlidir. Sonuçta üniversite eğitiminiz, gelecekteki mesleğinizle ilgili birçok seçimi etkileyecektir.

Mesela sınıf öğretmeni olmayı düşünüyorsanız, çalışma ortamını ve şartlarını iyice düşünmelisiniz. Çocuklarla aranız iyi mi? Sabırlı biri misiniz? Öğretmeye eğiliminiz var mı? Gelişime açık mısınız? Güçlü bir iletişim yeteneğine sahip misiniz?
Bütün bu sorulara cevabınız “evet” ise, o zaman bu mesleği seçebilirsiniz. Yani mesleğin gerektirdiği özelliklerle kişisel özellikleriniz örtüşüyor mu bunu bilmelisiniz.

Yahut Tıp okumayı düşünüyorsanız, 6 yıllık eğitim süreci dahil, mesleğin getirdiği zorlukları da göz önünde bulundurmalısınız. Tıp bölümü, cerrahiden, ortopediden, psikiyatrdan, çocuk doktorluğuna varıncaya kadar birçok branşı içerir. İyi bir cerrah olabilir misiniz? Sürekli hasta insanlarla karşı karşıya olmak size gerçekten uygun mu? Hastane ortamında çalışmak, sizin kişilik özelliklerinize uyuyor mu? Hepsi ayrı ayrı düşünülmesi gereken konulardır.

Örnekleri çoğaltmak mümkün ama anlamak için sanırım bu kadarı yeterli.

Neye Odaklanmalısınız?

Öte yandan bir meslek, iş tatmininiz için önemli olan farklı faktörlerden oluşur. Örneğin çalışma saatleri nedir? Dışarıda mı yoksa ofiste mi çalışmak istersiniz? Takım halinde çalışmayı mı seversiniz yoksa yalnız çalışmayı mı tercih edersiniz?

Bir kariyer seçimi testi, tüm bu alt kategorideki soruların cevabını bulmanıza yardımcı olabilir. Elbette ilgi alanlarınız da önemlidir. İlgi alanlarınıza göre bir meslek seçtiğinizde işinizden çok daha fazla keyif alacaksınız. Bir mesleki yönelim testi yaparak, size uygun bir meslek bulmak için ilgi alanlarınıza ilişkin net bir tablo görebilirsiniz.

Lisedeyken bir arkadaşım vardı. İsmini vermeyeyim. Aslında bir dezavantaj olarak görebileceğimiz bir durumu vardı. Anne ve babası ayrıydı. Annesi de dersleriyle pek ilgili değildi, yanında kalmayı tercih ettiği babası da ilgili biri değildi. Hukuk kazanabilecek derecede zeki ve çalışkan olan arkadaşım, anne-babasının ilgisizliğinden istifade ederek, resim bölümünde okudu. Ülkemiz şartlarında birçok anne-baba, hele ki 90’lı yıllarda çocuğunun resim bölümünde okumasını pek istemezdi. Meslek seçimi konusunda çocuğunun tercihine saygılı olacak ve müdahale etmeyecek aile sayısı çok azdı.  Gerçi günümüzde de durum çok farklı değil.

Arkadaşım yetenekleri doğrultusunda çok sevdiği bir mesleği tercih etti. İzmir Alsancak’ta resim atölyesi açtı ve birçok öğrenci yetiştirdi. Yaptığı resimlerle bir sürü sergi açtı. Uzun yıllardır da Londra’da yaşıyor ve bir resim atölyesinin sahibi…

O Mükemmel İşi Bulun!

Yeni bir iş aramak için birçok farklı neden vardır. Ancak temelde iş arayan hemen herkesin amacı aynıdır; kendisine gerçekten en uygun olan işi bulmak. Bu kolay bir iş değildir. Mevcut birçok iş olsa bile, hangisi sizin için mükemmel bir tercih olur?

Açık Pozisyondaki Bir İşi Bulma

Ülkemiz şartlarında, maalesef her zaman ideal işi yapamayabilirsiniz. Masraflar hiç durmazken, her geçen gün katlanarak artarken, bazen hayat size çok fazla seçenek sunmaz. Bu noktada meslek seçimi için iş bulma sitelerindeki ilanlarda yer alan boş pozisyonlar bakmanız gerekir. Elbette bunun için gazetelerdeki iş ilanlarına da bakabilirsiniz. Ayrıca, sosyal ilişkilerinizin gücünü hafife almamalısınız. İnsanlara iş aradığınızı söylerseniz, size uygun bir işe yönlendirebilirler. Öte yandan çalışmak istediğiniz şirketlere başvuru formu ve CV de gönderebilirsiniz.

Sonuç olarak;
Meslek seçimi önemli bir konudur ama ülkemiz şartlarında insanların büyük bölümünün kendine uygun mesleği yapmadığı bir gerçektir. Gönül ister ki herkes severek yapacağı meslekte çalışsın ama bu maalesef her zaman mümkün olmuyor. Geçimini sağlama ve iş bulabilme kaygısı, çok zaman severek yapacağınız işi seçmenizin önünde engel olarak durur.

Ancak yine de imkanlarınız el veriyorsa, kendinize en uygun mesleği seçmelisiniz. Severek yapacağınız işte verimli olabileceğiniz gibi, başarılı ve mutlu da olacaksınız.  Başarılı olduğunuz işte para kazanmanızsa her zaman mümkündür.

Mesleki yönelim testleri, hangi mesleği seçmeniz gerektiği konusunda kesin bir sonuç vermese de fikir verir. Bu nedenle, torpil.com sitesinde bulunan, meslek testini uygulayabilirsiniz. Ayrıca meslek seçimi için Simya Yazılım’ın uyguladığı Mesleki Yönelim Testini de uygulayabilirsiniz. Piyasada gördüğüm en iyi meslek testi budur ve pek çok öğrencime uyguladım ve sonuçlarından memnun kaldım. Diğer yandan, Holland Mesleki Yönelim Testi üniversite sınavı öncesi öğrenciler için uygulanabilir testlerden biridir.

Herkesin severek yapacağı, bol kazanç ve mutlu bir iş yaşamı sürdürebileceği bir meslek dalında çalışması temennisiyle…

Psikolojik Danışman Ercüment Eşsiz
Instagram; @nostaljihabernet